Ylco en Corrieke over psychoses
Ylco (29) kan altijd met zijn moeder Corrieke (57) praten over de gedachten die horen bij zijn psychosegevoeligheid. En dat is maar goed ook, want die gesprekken houden vaak een echte psychose tegen.
Ylco was 16 toen hij zich op school ineens heel erg gejaagd voelde. Ook zag hij dingen die er niet waren, en hij wantrouwde andere mensen. “Ik heb mijn moeder gebeld: ‘Er klopt iets niet in mijn hoofd en dat moeten we uitzoeken’. Dezelfde dag nog zijn we naar de huisarts geweest. Die stelde na een paar vragen vast dat ik tegen een psychose aan zat.”
Niet verbaasd
Ylco’s moeder Corrieke was niet verbaasd. “Mijn man heeft een psychose gehad toen hij 32 was, en het komt meer voor in zijn familie. Daarom heb ik er altijd rekening mee gehouden dat het ook een van onze kinderen zou kunnen gebeuren. Ylco wist hier wel van, maar begreep dat op die leeftijd nog niet.”
Ylco bleef dat jaar veel thuis. Corrieke: “Binnen de psychiatrie hebben we steeds moeten zoeken naar informatie over wat hij precies had. Het was duidelijk dat hij last had van hallucinaties, zoals het horen van stemmen en dingen zien die er niet zijn. Maar daarmee werd hij ook vaak naar huis gestuurd. Op zijn negentiende werd het zo erg dat we hem naar een kliniek hebben gebracht. Daar heeft hij nog drie keer een psychose gehad.”
Ik heb mezelf wel eens de vraag gesteld of mijn moeder niet te veel in de rol van therapeut terechtkomt
Lees meer over fabels en feiten.
Niet met iedereen
Ylco: “Ik heb mezelf wel eens de vraag gesteld of mijn moeder niet te veel in de rol van therapeut terechtkomt.. “Ze is zoekt graag oplossingen voor problemen. En van beroep is ze orthopedagoog: ze behandelt kinderen bij wie de opvoeding anders verloopt.” “Ik ken Ylco heel goed en af en toe snap ik hem beter dan een psychiater,” lacht Corrieke. “Of is dat arrogant?” Ylco: “Volgens mij gaat het goed, ik heb niet het idee dat onze moeder-zoonrelatie niet goed is door onze gesprekken. Ik denk wel eens: wat nou als mijn moeder wegvalt? Het zou fijn zijn als ook iemand anders een beetje die gesprekken kan doen.” Corrieke: “Ylco heeft ook elke maand een gesprek met een psychiatrisch verpleegkundige. Ik heb niet het gevoel dat hij aan mij hangt, Of dat het niet goed zou komen als ik er niet zou zijn.”
“In mijn vriendengroep merk ik dat iedereen dingen meemaakt,” vertelt Ylco. “De een schaamt zich voor het een, de ander weer voor iets anders. Door open te zijn over mijn problemen, merk ik dat anderen dat ook eerder worden over hun problemen. Toch heb ik rare gedachten waar ik het liever niet met iedereen over heb. Die horen bij de psychosegevoeligheid. En die bespreek ik alleen met mijn moeder.”
Ylco geeft een voorbeeld. “Bij psychoses heb je last van hallucinaties. Zo kan ik denken dat ik iets heb uitgevonden waar ik nog een hoop aandelen van heb. Daardoor denk ik dat ik heel rijk ben. Voor je het weet zou ik heel veel geld kunnen uitgeven. Ook wil ik wel eens denken dat mijn gedachten op het scherm komen van de nieuwslezers. Dat gebeurt bijvoorbeeld wanneer ik tv kijk, terwijl het niet goed gaat. Als ik dit met mijn moeder bespreek kan zij zeggen dat het een verkeerde gedachte is. Dan worden de gedachten minder sterk of gaan ze zelfs weg. Ergens weet ik wel dat mijn gedachten niet kloppen. En als het besproken is, dan kan dat een psychose tegenhouden. Het kan echt een verschil maken dat je mensen hebt met wie je erover kunt praten.” Corrieke: “Ik kan met Ylco gelukkig altijd wel praten. We krijgen geen ruzie als ik hem vertel dat het niet klopt wat hij denkt.”
Goede gesprekken
Ylco woont vlakbij zijn ouders. Hij wandelt vaak met zijn moeder. Dan praten ze veel over wat hij meemaakt en hoe hij zich erbij voelt. Ylco: “Nu bijvoorbeeld over dat ik bij een baan niet te veel taken en opdrachten tegelijk kan krijgen. Dat klopt ook, maar ik vind het wel jammer, waardoor ik er te veel over ga nadenken. Dan kan ze nog wel eens zeggen: ‘het is klaar, laat het los’.”
Door de gesprekken met zijn moeder krijgt Ylco minder psychotische klachten of gaan ze zelfs weg. “Als ik gewoon kan vertellen over wat er in mij omgaat, kunnen we het samen hebben over hoe verder. Ik merk dat ik daar zelf wel steeds beter in word. Maar mijn moeder geeft me daarin een extra zetje of zegt dat ik het goed doe.”
Corrieke: “We kunnen makkelijk tijdens een avondwandeling een paar dingen bespreken en dan is het ook klaar. Pas als je dingen uitspreekt, kun je er iets mee. Anders kunnen sommige gedachten een eigen leven gaan leiden of maakt hij zich veel zorgen. Ik maak hem dan duidelijk: het is niet zo groot als je nu denkt.”
Als ik gewoon kan vertellen over wat er in mij omgaat, kunnen we het samen hebben over hoe verder.
Bekijk alle gesprekstips
Gelijkwaardiger
Corrieke: “In de loop van de jaren hebben we patronen leren herkennen. Ylco ziet bij zichzelf veel beter wat het begin kan zijn een psychose. Dan moet hij rust nemen en ontprikkelen. Voor mij is het heel prettig dat ik kan helpen. Als ik iets bij Ylco herken, dat ik dan kan zeggen: ‘Misschien moeten we hierover in gesprek gaan of ingrijpen.’ Vroeger was dat misschien meer dwingend, nu ben ik daar voorzichtiger mee. Ylco is volwassen dus heb je meer gelijkwaardiger gesprekken.” Corrieke en Ylco zijn niet bang dat hij weer een psychose krijgt. Corrieke: “We weten dat het mogelijk is. En inmiddels weten we ook hoe we ermee om moeten gaan. Ylco heeft veel tijd nodig om bij te komen na een psychose. Maar dat is altijd vrij goed gelukt. Dat geeft vertrouwen.”