Praten over werkstress: psycholoog Thijs Launspach geeft tips
Werkstress. Veel jongeren hebben er mee te maken. Wanneer is deze stress ongezond? Kun je het voorkomen? Wat zijn tips om over stress te praten? En hoe ga je ermee om? Psycholoog Thijs Launspach legt uit.
Thijs schreef verschillende boeken over stress en mentale gezondheid. Daarnaast heeft hij een eigen podcast en deelt hij wekelijks zijn inzichten in de krant. In Metro’s podcast De Werkvloer heeft hij ook zijn tips over werkstress gedeeld. Luister de aflevering hier terug.
Wees niet te bang voor stress
Het kan best lastig zijn om te bepalen wanneer stress precies ongezond is. Als je soms een beetje stress hebt, is dat dan meteen ‘slecht’? Thijs: ‘Gelukkig kun je best wat stress aan, ook op je werk. Je lichaam en hoofd zijn bestand tegen af en toe flink in de stress-stand staan. Je hebt soms zelfs wat stress nodig om prestaties te leveren - dat is gezonde spanning. Maar het gaat mis wanneer je veel te veel en veel te lang onder druk staat, en daar tussendoor niet goed van kunt herstellen. Dan wordt stress schadelijk en is het ongezond. Dus, wees niet te bang voor een beetje stress maar zorg dat je naast periodes van stress ook momenten hebt waarop je kunt herstellen.’
Doe wat voor jou werkt
Door herstelmomenten te plannen, kun je ongezonde werkstress voorkomen. Maar hoe doe je dat precies? Thijs: ‘Het is niet zo dat er één ultieme tip tegen stress is. Maar er zijn wel dingen die kunnen helpen. Bijvoorbeeld wandelen in de natuur, sporten, dingen van je afschrijven, leuke dingen doen met vrienden of familie, meditatie en erover praten. Doe vooral wat voor jou werkt. Probeer ook niet om nooit meer werkstress te hebben. Dat gaat je niet lukken, je krijgt er juist alleen maar meer stress van.’
Praten helpt, echt.
Praat erover
Erover praten is in ieder geval altijd een goed idee. Thijs: ‘Zo geef je woorden aan je ervaring, krijg je steun en kun je beter verwerken waar je mee zit. Praten helpt, echt. Het is niet altijd makkelijk, maar wel belangrijk. Gelukkig zijn er een paar dingen die je kan doen om het makkelijker te maken. Start het gesprek bijvoorbeeld in een omgeving waarin je je prettig voelt. Je kan natuurlijk aan een tafel gaan zitten en dan een gesprek voeren. Maar dat voelt meteen heel zwaar en officieel. Heel veel mensen hebben de ervaring dat de beste gesprekken in de auto plaatsvinden, omdat je dan een beetje om je heen kan kijken en elkaar niet de hele tijd hoeft aan te kijken. Dat werkt vaak beter.’
Tips voor op werk
Ook op werk is het belangrijk om tussendoor te herstellen. Thijs: ‘We hebben over het algemeen werk dat altijd doorgaat. Als je dan een paar minuten over hebt, ga je al snel iemand bellen, een mailtje sturen of je Instagram checken. Terwijl je hoofd ook een moment nodig heeft om tot rust te komen. Gebruik dat soort momenten daarom om even een stukje te gaan wandelen of uit het raam te kijken. Dat klinkt saai, maar die saaie dingen zijn goed voor je brein. Vergeet ook niet dat werk voor veel mensen een plek is om met mensen te connecten. De mensen waarmee je werkt zijn over het algemeen heel belangrijk voor je mentale welzijn. Neem dus de tijd om bij te praten met je collega’s of plan wat leuks met elkaar.’
‘Niet iedereen ervaart stress op dezelfde manier. Stress wordt ongezond als je er ook echt klachten van krijgt’
Herken jouw signalen
Maar wat als je toch ongezonde werkstress ervaart? Dan is het eerst belangrijk om de signalen bij jezelf te herkennen. Thijs: ‘Niet iedereen ervaart stress op dezelfde manier. Stress wordt ongezond als je er ook echt klachten van krijgt. Voor sommige mensen zal dat bijvoorbeeld hoofdpijn of gepieker zijn. Andere mensen merken het meer aan hun gedrag. Ze gaan veel eten of slapen slecht. Wat ook vaak voorkomt is dat mensen moeite hebben om te ontspannen of huilbuien hebben. Het gaat erom dat je erachter komt wat nu jóuw signalen zijn. Signalen hebben we allemaal, maar ze zijn niet voor iedereen hetzelfde.’
‘Een van de grootste misverstanden is dat als je gestrest bent, dat je dan heel hard moet gaan ontspannen’
Blijf bezig
Als je de signalen bij jezelf herkent, is het natuurlijk fijn als je je stressniveau wat kan laten dalen. Thijs: ‘Een van de grootste misverstanden is dat als je gestrest bent, dat je dan heel hard moet gaan ontspannen. Dat je op de bank moet zitten en niks moet doen. Maar als je al onder spanning staat, en je probeert heel hard te ontspannen, is dat precies wat niet lukt. Je kunt beter een activiteit gaan doen die een deel van je hersenen gebruikt. Bijvoorbeeld tuinieren, koken, wandelen of schoonmaken. Het andere deel van je hersenen kan dan de stress verwerken. Probeer dus vooral een beetje bezig te blijven.’